Podatek za ekspata – rozbieżne stanowiska organów podatkowych i sądów
8 listopada 2024
8 listopada 2024
Organy podatkowe coraz częściej odrzucają przelewy dokonane z innego konta, np. konta firmy, niż konto podatnika – ekspata. Tymczasem w praktyce stosuje się instytucję technicznego wyręczyciela, która zakłada, że podatnik płaci należny podatek, jednak robi to z pomocą firmy, w której jest zatrudniony. I to właśnie ten podmiot „technicznie” przekazuje środki na zapłatę podatku do właściwego organu. Poprawność takiego rozwiązania potwierdza orzecznictwo sądów. Skąd zatem rozbieżności w interpretacji przepisów i czy nadal można rozliczać podatek za ekspata?
Ekspat to wysokiej klasy specjalista, który dobrowolnie opuścił kraj w celu podjęcia pracy za granicą. Najczęściej wysłany przez swoją organizację na określony czas do jej zagranicznego oddziału, co ma służyć transferom wiedzy i umiejętności, a w konsekwencji rozwojowi biznesu za granicą. W Polsce możliwość dokonywania wpłat podatkowych w imieniu pracujących w naszym kraju ekspatów wzbudza jednak, w ostatnim czasie, coraz większe kontrowersje i wątpliwości.
Ekspaci, z uwagi na czasowy charakter ich delegacji w innym kraju, najczęściej pozostają na lokalnych kontraktach w kraju macierzystym. W Polsce jednak muszą samodzielnie obliczać i rozliczać podatek dochodowy, ponieważ brak w ich przypadku pracodawcy – płatnika PIT w naszym kraju. Stanowi to dla nich duże wyzwanie, z którym często pomagają im korporacje, zapewniając doradztwo, a nierzadko regulując te zobowiązania i dokonując wpłat w imieniu ekspata.
Firma nie działa wówczas jako formalny płatnik podatku, a wyłącznie jako pośrednik w przekazaniu pieniędzy płatnika (pracownika) do organu podatkowego. Z prawnego punktu widzenia podmioty te jedynie „wyręczają” pracowników w technicznej czynności przekazania podatku.
Organy podatkowe coraz częściej stoją na stanowisku, że wpłaty podatku, przez inny podmiot, za podatnika z jego środków nie są akceptowane. Dlatego odrzucają przelewy dokonane z innego konta, niż konto podatnika (pracownika, ekspata), powołując się na art. 62b ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.):
Art. 62b. [Zapłata podatku przez osoby inne niż podatnik]
§1. Zapłata podatku może nastąpić także przez:
1. małżonka podatnika, jego zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę;
2. aktualnego właściciela przedmiotu hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego, jeżeli podatek zabezpieczony jest hipoteką przymusową lub zastawem skarbowym;
3. inny podmiot, w przypadku gdy kwota podatku nie przekracza 1000 zł.
§2. W przypadkach, o których mowa w § 1 pkt 1 i 3, jeżeli treść dowodu zapłaty nie budzi wątpliwości co do przeznaczenia zapłaty na zobowiązanie podatnika uznaje się, że wpłata pochodzi ze środków podatnika.
§3. W przypadkach, o których mowa w § 1 pkt 1-3, przepisy dotyczące zapłaty podatku przez podatnika stosuje się odpowiednio.
Przepis ten określa m.in., że zapłaty podatku przez inny podmiot można dokonać wyłącznie do limitu 1000 złotych. Kluczowe jest tu słowo „zapłaty”, gdyż w przypadku podatku za ekspata, to nadal on płaci to zobowiązanie, korzystając jedynie z technicznego wsparcia swojej macierzystej firmy lub jej zagranicznego oddziału.
Dlatego wydaje się, że organy podatkowe stosują zbyt daleko idącą interpretację przepisu. Skorzystanie, w przypadku ekspatów, z możliwości uregulowania podatku z własnych środków, ale przez wyręczyciela jest, niezależnie od kwoty, skuteczną formą realizacji obowiązku zapłaty należnego podatku. Zatem przepisy art. 62b §1 pkt 3 Ordynacji Podatkowej nie powinny mieć zastosowania do instytucji technicznego wyręczenia.
Warto tutaj również wspomnieć, że wyręczenie ekspata w płaceniu podatku dochodowego jest stałą praktyką w Europie i na świecie. Międzynarodowe korporacje bardzo często wspierają swoich pracowników w regulowaniu zobowiązań podatkowych w kraju, gdzie one powstają. Przy utrzymaniu obecnego stanowiska organów podatkowych, Polska może jawić się, jako mało atrakcyjne miejsce do wysyłania ekspatów przez zagraniczne korporacje.
Możliwość dokonania zapłaty podatku przez tzw. wyręczyciela była również wiele razy przedmiotem wyroków sądów administracyjnych. Orzecznictwo sądów potwierdza, że art. 62b par. 1 pkt 3 Ordynacji Podatkowej dotyczy wyłącznie sytuacji przenoszenia zobowiązania, a nie pośrednictwa w jego uregulowaniu.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 14 kwietnia 2021 r. (sygn. II FSK 3305/18) wskazuje, że „wyręczanie się w czynnościach zapłaty podatku inną osobą jest działaniem faktycznym, którego nie zabrania prawo podatkowe”. Dlatego przepisy, na które powołują się organy podatkowe, nie mogą mieć zastosowania do technicznej czynności wpłaty środków ekspata przez wyręczyciela.
Podsumowując, podatek za ekspata może być płacony przez wyręczyciela, w tym jego firmę, spółkę czy oddział albo biuro rachunkowe, obsługujące księgowość danego podmiotu. Organy podatkowe powinny uelastycznić swoje podejście do takich sytuacji, gdyż jest to korzystne zarówno dla pracowników, firm, jak i dla całego systemu podatkowego. W razie problemów zawsze można odwołać się od stanowiska organu podatkowego, zwłaszcza biorąc pod uwagę wyroki sądów w podobnych sprawach.
Jeżeli mają Państwo problem z zapłatą podatku za ekspata, zapraszamy do kontaktu z nami! Pomożemy zarówno w rozliczeniu podatku za ekspata z organem podatkowym, jak i będziemy reprezentować Państwa firmę w ew. dalszych postępowaniach przed organami i sądami.
Więcej informacji o zatrudnianiu cudzoziemców w Polsce znajdą Państwo na stronie: Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce.
Jeśli mają Państwo dodatkowe pytania prosimy skontaktować się z osobą odpowiedzialną za kontakt biznesowy z Państwem lub wysłać zapytanie poprzez formularz na stronie getsix®.
***
Pobierz broszury zawierające ogólne informacje i przedstawiające usługi oferowane przez firmy członkowskie HLB Poland.
Dowiedz się wiecejKliknij poniżej, aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje dotyczące ludności, głównych miast, języka, religii i świąt w Polsce.
Dowiedz się wiecej