Zastrzeżenie numeru PESEL

Od 17 listopada, obywatele Polski mają możliwość zastrzeżenia numeru PESEL w krajowym rejestrze. Ma to stanowić barierę dla nieuprawnionego korzystania z danych osobowych przy zaciąganiu kredytów oraz zapobiegać różnym formom przestępstw i oszustw.

Aktualnie numer PESEL można zabezpieczyć poprzez platformę obywatel.gov.pl, w aplikacji mObywatel lub osobiście, w urzędzie. W przyszłości banki krajowe, kasy oszczędnościowo-kredytowe typu spółdzielczego oraz usługi pocztowe otrzymają uprawnienia do umożliwienia zastrzeżenia numeru PESEL za pośrednictwem ich usług.

---

Co będzie potrzebne do zastrzeżenia numeru PESEL?

W przypadku zastrzegania numeru PESEL przez Internet potrzebne będzie jedno z poniższych:

• profil zaufany
• podpis kwalifikowany
• e-dowód
• dane do logowania do bankowości elektronicznej

W przypadku wizyty w urzędzie będzie trzeba przygotować:

• jeśli jesteś obywatelem polskim – dowód osobisty lub paszport,
• jeśli jesteś cudzoziemcem – dokument podróży cudzoziemca lub inny dokument potwierdzający tożsamość i obywatelstwo,
• jeśli jesteś obywatelem Ukrainy lub małżonkiem obywatela Ukrainy bez obywatelstwa ukraińskiego i:
• masz numer PESEL ze statusem UKR,
• nie masz żadnego z wyżej wymienionych dokumentów

– inny dokument, na podstawie którego ustalono twoją tożsamość przy nadawaniu statusu UKR.

oraz

• wniosek o zastrzeżenie numeru PESEL albo cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL – wniosek można pobrać ze strony rządowej i wydrukować w domu lub poprosić urzędnika o wydrukowanie i wypełnienie wniosku.

W obu przypadkach usługa zastrzegania numeru PESEL jest darmowa i realizowana od razu.

W przypadku niemożności złożenia wniosku o zastrzeżenie numeru PESEL z powodu choroby, niepełnosprawności lub innej nieprzezwyciężalnej przeszkody, możliwe jest dokonanie tego zastrzeżenia poprzez pełnomocnika.

Pełnomocnik ten musi:

• osobiście pojawić się w urzędzie gminy
• złożyć szczególne pełnomocnictwo do wykonania tej czynności
• potwierdzić swoją tożsamość za pomocą dokumentu tożsamości.

W przypadku osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych, wniosek o zastrzeżenie numeru PESEL lub jego cofnięcie może zostać złożony osobiście w urzędzie gminy przez opiekuna prawnego lub kuratora. W tym celu konieczne jest przedstawienie orzeczenia sądowego potwierdzającego ich status jako opiekuna lub kuratora, a także potwierdzenie tożsamości za pomocą dokumentu tożsamości.

---

Dlaczego warto zastrzec PESEL?

W przypadku np. zgubienia dokumentów tożsamości dane osobowe takie jak PESEL, imię i nazwisko mogą być wykorzystane przez inne osoby np. do wyrobienia fałszywego dowodu osobistego i:

• przejęcia karty SIM, co z kolei może poskutkować uzyskaniem dostępu do innych usług powiązanych z numerem telefonu,
• uzyskania kredytów w „parabankach”,
• zarejestrowania karty SIM prepaid, która może posłużyć do celów przestępczych,
• zawierania umów cywilno-prawnych (np. wynajęcia samochodu),
• sprzedaży nieruchomości osoby, której dane dotyczą,
• innego posłużenia się tymi (fałszywymi) danymi.

---

Rejestr Zastrzeżeń Numerów PESEL

W Rejestrze Zastrzeżeń Numerów PESEL każda osoba fizyczna będzie uprawniona do wykonania kilku operacji.

Najważniejsze z nich to:

• zastrzeżenie numeru PESEL
• cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL
• ustawienie automatycznego zastrzeżenia numeru PESEL
• sprawdzenie historii weryfikacji numeru PESEL przez instytucje i firmy
• podgląd historii zmian statusu.

Szczególnie istotny jest punkt czwarty, który umożliwia monitorowanie, kto i kiedy weryfikował nasz numer PESEL. Jeśli pojawią się w historii zdarzenia nieznane użytkownikowi, może to wskazywać na próbę kradzieży tożsamości.

---

Jak cofnąć zastrzeżenie numeru PESEL?

Proces wycofania zastrzeżenia numeru PESEL odbywa się analogicznie do jego pierwotnego zabezpieczenia, czyli za pośrednictwem platformy mObywatel, na stronie obywatel.gov.pl lub osobiście w urzędzie. Podobnie jak samo zastrzeżenie, także wycofanie jest bezpłatne. Nie ma ograniczenia co do liczby zastrzeżeń ani ich anulowania.

W przypadku decyzji o wycofaniu zastrzeżenia numeru PESEL:

• można zdecydować się na cofnięcie bezterminowe

lub

• określić datę i godzinę, kiedy system automatycznie ponownie zastrzeże numer PESEL.

---

Nowe obowiązki

Od 1 czerwca 2024 roku, banki, instytucje kredytowe oraz notariusze przed zawarciem umowy lub przystąpieniem do czynności zobowiązani będą do weryfikacji w rejestrze, czy PESEL danej osoby nie został objęty zastrzeżeniem. Zgodnie z przepisami ustawy, obywatele nie będą ponosić odpowiedzialności za zobowiązania, które zostały zaciągnięte bez ich wiedzy, pomimo istniejącego zastrzeżenia. W trakcie okresu przejściowego, obejmującego czas od 17 listopada 2023 r. do 1 czerwca 2024 r., podmioty nie będą zobowiązane, korzystania z informacji zawartych w rejestrze.

---

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości.

---

Jeśli mają Państwo dodatkowe pytania prosimy skontaktować się z osobą odpowiedzialną za kontakt biznesowy z Państwem lub wysłać zapytanie poprzez formularz na stronie getsix®.

Skontaktuj się z nami »

***